Śpiewnik Niepojęta Trójco

tom pierwszy i drugi

673 utwory w eleganckiej i funkcjonalnej szacie graficznej

Dwutomowy śpiewnik „Niepojęta Trójco” przeznaczony jest do użytku sakralnego podczas liturgii i nabożeństw. Utwory z tomu I wraz z zawartymi w tomie II stanowią kompletny zbiór śpiewów liturgicznych wykonywanych w świątyniach powierzonych opiece braci dominikanów. Oddajemy do Waszych rąk 673 utwory wydane w eleganckiej i funkcjonalnej szacie graficznej.

W liturgii to, co stworzone i ukształtowane przez kulturę, staje się znakiem rzeczy świętych. Kamień, pigment i dźwięk, poddane twórczej pracy ludzi, budują pomost pomiędzy światem materialnym a duchowym. Rzeźba, fresk i pieśń ułatwiają wiernym dostęp do świata niewidzialnego. Dzięki ukształtowanej przez ducha materii dusza wznosi się do nieba. W kulcie kultura osiąga spełnienie, a stworzenie żyje pełnią swojego powołania – wychwala Stwórcę. Każdy chrześcijanin jest kapłanem stworzenia – przez kulturę przetwarza otaczający go świat i ofiarowuje go na służbę Bogu i Jego świątyni.

Święty Jan Paweł II zauważa ponadto, że w kulturze wiara znajduje gwarancję swego przetrwania. «Tylko w obrębie kultury i poprzez kulturę wiara chrześcijańska staje się historyczna i tworzy historię» (Christifideles laici, 44). Przeżywanie wiary staje się pełne wówczas, gdy tworzy kulturę, w przeciwnym wypadku wiara umiera wraz z wierzącymi.

Historia powstania śpiewnika sięga początku lat dziewięćdziesiątych. Wtedy, dzięki pracy braci dominikanów, ukazało się pierwsze, studyjne wydanie śpiewnika. W 1998 roku, staraniem Dominikańskiego Ośrodka Liturgicznego, ukazał się śpiewnik w swej doskonale znanej i zachowanej do dzisiaj postaci. Od tamtego czasu służy kilkunastu tysiącom śpiewaków w kraju i za granicą. Uczestniczą oni w odnowie muzyki liturgicznej, z którą obecnie mamy do czynienia w Kościele.

Poprawione i uzupełnione wydanie śpiewnika Niepojęta Trójco, tom I oraz pierwsze wydanie tomu II, jest zwieńczeniem 20 lat istnienia Dominikańskiego Ośrodka Liturgicznego i efektem pracy dziesiątek osób zaangażowanych w Polsce w ruch odnowy liturgicznej po Soborze Watykańskim II. Ich kompozycje, aranżacje, wykonania i intuicje sprawiły, że Zakon Kaznodziejski mógł włączyć się w odnowę pobożności w Kościele powszechnym.

Niepojęta Trójco ebook


Z przyjemnością prezentujemy elektroniczne wydanie śpiewnika, zawierające cały zbiór pieśni z i i II tomu drukowanego śpiewnika łącznie.

  • Tom pierwszy

    Pierwszy tom śpiewnika (w obecnej postaci – wydanie drugie poprawione i uzupełnione) zawiera 343 utwory, na które składają się kompozycje współczesne, dawne – renesansowe, średniowieczne, tradycyjne – często we współczesnych opracowaniach, ludowe – zarówno polskie jak i z innych kultur – oraz chorał gregoriański. Ponad 100 kompozycji nie było dotychczas publikowanych nakładem naszej Fundacji, pozostałe pochodzą z poprzednich wydań śpiewnika.

    Gros śpiewów zawartych w śpiewniku zakorzeniło się już w zwyczaju wykonawczym duszpasterstw (w szczególności akademickich) w całej Polsce. Część śpiewów ujętych w niniejszym wydaniu śpiewnika jest całkowicie nowa, powstały w ostatnich kilku latach. Inne w tym samym czasie zostały dopiero odkryte. Dlatego niniejsze wydanie różni się znacząco od wydania z 1998 roku. W trakcie prac nad wznowieniem śpiewnika stało się dla nas oczywiste, że konieczne jest wprowadzenie zmian. Wiele utworów wyszło już bowiem z użycia, niektóre okazały się nieprzydatne, a w konsekwencji zostały zapomniane lub odrzucone przez muzyków liturgicznych. Dodatkowo, niektóre z publikowanych wcześniej śpiewów budziły kontrowersje i nieporozumienia. Ponadto wprowadziliśmy do śpiewnika szereg śpiewów chorałowych, zarówno łacińskich, jak i zaadaptowanych do języka polskiego.

    Zbiór pieśni, który zawarliśmy w niniejszym wydaniu śpiewnika, jest w pierwszym rzędzie naszym podziękowaniem Bogu za to, że możemy uczestniczyć w dziele odnowy śpiewu liturgicznego, a tym samym i Kościoła. Wydając śpiewnik, składamy również podziękowania wszystkim osobom, w których Pan ma upodobanie, za wszelki ich wysiłek i zaangażowanie, które podjęli i którego uczynili nas depozytariuszami. Wiele z tych osób znamy i możemy szczycić się ich przyjaźnią, inne pozostają w cieniu swoich dzieł, które często trafiły w nasze ręce przez szereg pośredników. Od wydania studyjnego śpiewnik Niepojęta Trójco był dziełem wspólnoty, takim pozostaje i dziś. Niech więc służy wspólnocie, ponieważ dla jej budowania powstał.

    Kompozycje zawarte w śpiewniku zostały posegregowane w kolejnych działach:

    • części stałe mszy
    • psalmy responsoryjne
    • aklamacje przed Ewangelią
    • modlitwy wiernych
    • pieśni liturgiczne w podziale na odpowiednie okresy roku liturgicznego: adwent, okres Narodzenia Pańskiego, okres zwykły, Wielki Post, okres wielkanocny
    • pieśni eucharystyczne
    • pieśni maryjne
    • pieśni na różne okazje: ku czci Trójcy Św., Serca Pana Jezusa, Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata, poświęcenie kościoła, na dni wspomnień Świętych Pańskich
    • pieśni pogrzebowe
    • ostinata
    • dodatek: zbiór modlitw i litanii, dwa akatysty ku czci Bogarodzicy, melodie czytań mszalnych, melodie Liturgii Godzin itp.

    Każdy utwór został pieczołowicie opisany pod względem autorstwa, pochodzenia, opracowania i uwag wykonawczych (gdy było to konieczne). Oprócz spisu rzeczowego publikacja zawiera spis alfabetyczny utworów oraz indeks fragmentów biblijnych wykorzystanych w śpiewach. W śpiewniku dostosowano zapis nutowy do charakteru śpiewów. Skład, dobór papieru i ilustracji wykorzystanych w śpiewniku sprawia, że publikacja charakteryzuje się szlachetnością i elegancją.

    Alfabetyczny spis treści I tomu śpiewnika „Niepojęta Trójco”
    Rzeczowy spis treści I tomu śpiewnika „Niepojęta Trójco”
    Wstępy do I tomu śpiewnika „Niepojęta Trójco”

    © Copyright 2014 by Fundacja Dominikański Ośrodek Liturgiczny
    © Copyright by Editions de L’Abbaye de Sylvanès, 12360 Camarès (France) & Ateliers et Presses de Taizé, Communauté de Taizé, 71250 Taizé (France) & Musica Iagellonica

    Projekt okładki i przygotowanie rycin: Michał Dudek, polskainspiruje.pl
    Redakcja: Mateusz Solarz
    Korektorzy: Magdalena Rychlak, Mateusz Czarnecki, Grzegorz Doniec OP
    Skład chorału gregoriańskiego: Robert Pożarski
    ISBN 978-83-939034-1-2

    I tom śpiewnika „Niepojęta Trójco” jest dostępny w stałej sprzedaży w naszym sklepie internetowym.

  • Tom drugi

    Drugi tom śpiewnika „Niepojęta Trójco” zawiera 330 utworów. Analogicznie do pierwszego tomu są to kompozycje współczesne autorstwa Pawła Bębenka, Dawida Kusza, Piotra Pałki i innych kompozytorów, a także wczesna polifonia, chorał gregoriański i pieśni tradycyjne.

    Wspólna celebracja, wzbogacona pieśniami z pierwszego tomu, skłoniła wielu młodych artystów do komponowania utworów liturgicznych. Tworzyli oni zarówno kompozycje w oparciu o teksty modlitw, jak i wielogłosowe opracowania melodii tradycyjnych.

    Równolegle wspólnie odkrywaliśmy piękno jednogłosowych pieśni tradycyjnych, wykonywanych od lat przez wspólnoty, z których wyrastamy. Dodatkowo wciąż zdumiewa nas przeogromne bogactwo chorału gregoriańskiego, który pozostaje pierwszym i własnym śpiewem Kościoła, a z biegiem lat dzięki coraz szerszej praktyce, staje się również naszą pieśnią. Dlatego w tym tomie śpiewnika, pomimo obawy przed eklektyzmem, postanowiliśmy zamieścić kompozycje współczesne i zrównoważyć ich repertuar utworami tradycyjnymi, gregoriańskimi oraz polifonią dawnych wieków. Jesteśmy przekonani, że bez nich twórczość muzyki liturgicznej zostałaby pozbawiona swoich życiodajnych korzeni. Tak więc w tym tomie znajdziecie pieśni, które towarzyszą nam podczas celebrowania liturgii Mszy świętej i wszelkich nabożeństw, takich jak misteria wielkopostne, czuwania modlitewne, Droga krzyżowa czy Różaniec.

    Kompozycje zawarte w śpiewniku zostały posegregowane w kolejnych działach:

    • części stałe mszy
    • psalmy responsoryjne
    • sekwencje
    • aklamacje przed Ewangelią
    • modlitwy wiernych
    • hymny
    • antyfony i responsoria
    • pieśni liturgiczne w podziale na odpowiednie okresy roku liturgicznego: adwent, okres Narodzenia Pańskiego, okres zwykły, Wielki Post, okres wielkanocny
    • pieśni eucharystyczne
    • pieśni maryjne
    • ostinata
    • dodatek: zbiór modlitw i litanii, akatyst ku czci Ducha Świętego, koronka do Miłosierdzia Bożego itp.

    W śpiewniku znajdują się ponadto Pasja wg św. Jana i Exsultet w wersji gregoriańskiej zaadaptowanej do języka polskiego.

    Każdy utwór został pieczołowicie opisany pod względem autorstwa, pochodzenia, opracowania i uwag wykonawczych (gdy było to konieczne). Oprócz spisu rzeczowego publikacja zawiera spis alfabetyczny utworów. W śpiewniku dostosowano zapis nutowy do charakteru śpiewów. Skład i ilustracje wykorzystane w śpiewniku sprawiają, że publikacja charakteryzuje się szlachetnością i elegancją.

    Spis treści II tomu śpiewnika „Niepojęta Trójco”
    Errata do II tomu śpiewnika „Niepojęta Trójco”

    © Copyright 2010 by Fundacja Dominikański Ośrodek Liturgiczny
    © Copyright by Editions de L’Abbaye de Sylvanès, 12360 Camarès (France) & Ateliers et Presses de Taizé, Communauté de Taizé, 71250 Taizé (France) & Musica Iagellonica

    Projekt okładki: Joanna Jarco
    Opracowanie rycin: Barbara Bodziony
    Opracowanie ornamentów: Joanna Maryon
    Redakcja muzyczna: Monika Mączyńska, Mateusz Solarz
    Korektorzy: Kazimierz Dąbrowski, Ewa Kieres, Dominika Krupińska
    Skład i redakcja techniczna: Studio Orfeo, Kraków
    Skład chorału gregoriańskiego: Robert Pożarski

    ISBN 978-83-924447-3-2

    II tom śpiewnika „Niepojęta Trójco” jest dostępny w stałej sprzedaży w naszym sklepie internetowym.

    Opis okładki śpiewnika

    Sztuka chrześcijańska podobnie jak teologia od początku napotykała na trudności w wyrażeniu Objawienia o Trójcy Świętej, chociaż pragnienie mówienia o tej niewypowiedzianej tajemnicy w języku sztuki rodziło się już w czasach pierwszych chrześcijan.

    Stosunkowo wcześnie pojawił się w sztuce temat “Zjawienia się trzech aniołów Abrahamowi” (inaczej: “Gościnność Abrahama”). Znajdujemy ten motyw w malarstwie katakumbowym, na przykład Via Latina (IV w.), a także na wczesnych mozaikach, na przykład w kościele Santa Maria Maggiore w Rzymie (V w.) i w kościele San Vitale w Rawennie (VI w.). Już na tych zabytkach ikonograficzny schemat ma w pełni przemyślany, dogmatyczny charakter. Jednak nie wszyscy teolodzy wczesnego Kościoła widzieli w tej opowieści objawienie się Boga w Trzech Osobach. Dopiero z czasem temat ten stał się podstawą przedstawiania obrazu Trójcy w malarstwie, co możemy zaobserwować chociażby na przykładzie najsłynniejszego tego typu przedstawienia Trójcy, autorstwa A. Rublowa.

    W okresie ikonoklazmu wielu teologów wyrażało wątpliwości co do możliwości przedstawienia Trójcy ludzkimi środkami. Aby nie podsycać sporów na ten temat w okresie tym starano się unikać przedstawień figuratywnych, zastępując je symbolicznymi. Najbardziej znaną z takich kompozycji jest “Tron Przygotowany” (gr. etoimasia) z kościoła Zaśnięcia w Nicei (VII w.) Przedstawiony jest w niej Tron oznaczający w tym wypadku królestwo Boga Ojca. Postawiona jest na nim księga – symbol Słowa Bożego, Drugiej Osoby Trójcy Świętej, Boga Syna. Na księgę zstępuje gołąb – symbol Ducha Świętego, Trzeciej Hipostazy1.

    Jednym z unikatowych przedstawień Trójcy Świętej, a jednocześnie nawiązujących do przedstawień symbolicznych z okresu ikonoklazmu jest obraz autorstwa Alberegno Jacobello, znajdujący się w Gallerie dell’Accademia w Wenecji. Pierwotnie dzieło to znajdowało się w kościele Jana Ewangelisty w Trocello, i było częścią składową poliptyku przedstawiającego sceny z Apokalipsy wg św. Jana. Jest to tempera na desce o wymiarach 95 x 61 cm. Wykonana została najprawdopodobniej między 1360 a 1390 rokiem (ponieważ na rok 1397 datuje się śmierć jego autora).

    Obraz A. Jacobello w sposób bardzo wierny odtwarza pierwsze wersy wizji proroczych Apokalipsy Św. Jana. Centralnym punktem obrazu jest mandorla, w środku której znajduje się Zasiadający na tronie, Żyjący na wieki wieków Bóg Ojciec.

    Doznałem natychmiast zachwycenia: A oto w Niebie stał tron, I na tronie [ktoś] zasiadał. A zasiadający był podobny z wyglądu do jaspisu i do krwawnika. (…) Dookoła tronu – dwadzieścia cztery trony. A na tronach dwudziestu czterech siedzących Starców.

    Na kolanach Boga Ojca znajduje się Baranek trzymający księgę z siedmioma pieczęciami. Niewątpliwie Baranek jest przedstawieniem Syna Bożego, który jako jedyny jest godny trzymać i otworzyć księgę przeznaczeń:

    I ujrzałem między tronem z czterema istotami żyjącymi. A kręgiem Starców Stojącego Baranka, jakby zabitego. A miał siedem rogów i siedmioro oczu, Którymi jest siedem Duchów Boga, Wysłanych na cała ziemię, On poszedł i z prawicy Zasiadającego na tronie wziął księgę.

    Zwyczajowo Duch Święty przedstawiany jest w symbolu gołębicy, tutaj takie przedstawienie nie występuje, mimo iż pojawia się także w przestawieniach symbolicznych. Przyczyną takiego ujęcia tematu jest fakt, iż w Apokalipsie Duch Święty także nie występuje pod postacią gołębicy, obecny jest pod innymi symbolami. W zacytowanym wcześniej fragmencie Chrystus jest przedstawiony jako Baranek paschalny, posiadający Boskie przymioty: pełnię władzy (rogi) i pełnię wiedzy (oczy), wysyła Ducha Świętego.

    Łaska wam i pokój Od Tego Który jest, i Który był, i Który przychodzi, I od siedmiu Duchów, które są przed Jego tronem.

    Siedem Duchów oznacza siedmiorakiego w darach Ducha Świętego.

    A z tronu wychodzą błyskawice, i głosy, i gromy. I płonie przed tronem siedem lamp ognistych, które są siedmiu Duchami Boga.

    Symbolem Ducha Świętego jest w tym fragmencie siedem lamp ognistych, wzorowanych na świeczniku Przybytku.

    Joanna Maryon-Golonka

    1 Por. I. Jazykowa Świat ikony, Warszawa 1998, s. 88-89.

  • Krok po kroku

    Śpiewnik został podzielony na części tematyczne odpowiadające bądź to okresom liturgicznym (Adwent, okres Narodzenia Pańskiego, okres zwykły, Wielki Post, okres wielkanocny), bądź przeznaczeniu pieśni (pieśni eucharystyczne i maryjne), czy wreszcie ich formie (ostinata). Całość kończą dodatki (akatyst, litanie, modlitwy).

    Zamieściliśmy dwa spisy treści: rzeczowy i alfabetyczny. Jeśli tytuł utworu nie jest tożsamy z jego incipitem, w spisie treści będzie on występował dwukrotnie z odnośnikiem do tej samej strony.

    Staraliśmy się, aby pieśni były jak najdokładniej opisane, z podaniem autorstwa tekstu, jego ewentualnego tłumaczenia, pochodzenia melodii, wreszcie autora opracowania czy całej kompozycji.

    W większości utworów zastosowaliśmy łuki ułatwiające wykonanie odcinków melizmatycznych, szczególnie pomocne w śpiewach wielozwrotkowych. Odstąpiliśmy od tej zasady przy kilku pieśniach dawnych, w których występuje różna ilość sylab w kolejnych zwrotkach. W takich przypadkach bowiem łukowanie utrudnia prawidłowe podłożenie tekstu.

    Jednogłosowe pieśni tradycyjne zaczerpnięte są przede wszystkim ze śpiewników ks. Michała Marcina Mioduszewskiego, wydanego w roku 1838, i ks. Jana Siedleckiego. Jako wzór przyjęliśmy dziewiąte wydanie śpiewnika ks. Siedleckiego z 1920 roku, nieskażone jeszcze redaktorskimi „ułagodzeniami” i uwspółcześnieniami, obecnymi w późniejszych wydaniach.

    Zachowując wierność źródłom, śpiewy prezentujemy w oryginalnych tonacjach, zachęcamy jednak do ich transponowania, aby umożliwić wykonanie wszystkim wiernym. Jednocześnie apelujemy o roztropność w ingerowaniu w lokalną tradycję. Jeśli we wspólnotach parafialnych funkcjonują pieśni w swych lokalnych wersjach, nie warto forsować „jedynie słusznych” wariantów, zaczerpniętych z jakiegokolwiek śpiewnika, gdyż może uderzyć to w miejscową tradycję śpiewaczą.

    Wszystkie przekazy oraz zapisy nutowe są tylko próbą utrwalenia fenomenu pieśni, które funkcjonują w niezliczonych odmianach. Uszanujmy tę różnorodność, ciesząc się bogactwem tradycji.

    Zawarte w śpiewniku pieśni są utworami o przeznaczeniu liturgicznym, co powinno być głównym kryterium doboru środków wykonawczych oraz priorytetem w określeniu ich brzmieniowego charakteru. Należy zadbać o to, by był to śpiew całej wspólnoty, a także, by utwory nie były wykonywane na wzór śpiewów estradowych, co zniszczyłoby właściwy cel i kształt liturgii.

    Zwracamy się więc do Was z prośbą o liturgiczną roztropność. Wydaje się, że wszyscy wiemy, czym różni się muzyka liturgiczna od muzyki koncertowej. Niejednokrotnie jednak można odnieść wrażenie, że klarowność tego rozróżnienia ulega zatarciu. W liturgii jedynie dołączamy się do celebracji, którą Boży Syn sprawuje przed swoim Ojcem, dlatego rządzi się ona prawami świętymi i to ona winna dyktować treść, charakter, kształt i formę śpiewu. W wielu przypadkach warto więc zapomnieć o umieszczonych oznaczeniach tempa i dynamiki, a zamiast tego wsłuchać się w sens i Słowo kształtujące liturgię.

    Małgorzata Gadomska
    na podstawie wstępu do śpiewnika

Chcesz się przekonać o jego wartości?

Nagrania ilustracyjne

Przedstawiamy interaktywną listę utworów ze śpiewników „Niepojęta Trójco” nagranych na naszych płytach. Albumy można zamówić w sklepie internetowym lub pobrać z popularnych platform z legalną muzyką.